środa, 15 stycznia 2025

Kiereński




Jedna z najważniejszych postaci rosyjskiego ruchu rewolucyjnego, współtwórca Socjaldemokratycznej Partii Rewolucyjnej.
Urodził się 4 maja 1881 roku
Już w 1905 roku, podczas burzliwych wypadków pierwszej rewolucji, wstrząsającej wówczas Rosją, Kiereński, młody asystent adwokata, pałał gorącym pragnieniem, by zostać rewolucjonistą w typie Żeliabowa czy Karakozowa. Pierwszy raz odnotowano jego nazwisko w policyjnych aktach w styczniu 1905, kiedy to podpisał się pod protestem, skierowanym przeciwko aresztowaniu przedstawicieli radykalnej petersburskiej inteligencji. W grudniu tegoż roku urządzono mu rewizję i znaleziono eserowskie proklamacje i rewolwer, za co został aresztowany. Za kratami spędził trzy miesiące, zwolniono go z braku innych dowodów. Areszt ten w dużej mierze wpłynął na jego dalszą, późniejszą karierę jako adwokata; występował głównie w procesach politycznych. Był m. in. jednym z 25-u prawników (jak również inicjatorem tej akcji), którzy protestowali przeciwko sfabrykowanym dowodom zbrodni w tzw. sprawie Bejlisa.
Stał się postacią powszechnie znaną, a popularność przyniosła mu w efekcie miejsce w Dumie Państwowej. Przez cały czas obserwowany był przez carską ochranę (nadawali mu takie pseudonimy jak "Gatczyński", "Leszcz" czy "Szybki" - ten ostatni wziął się stąd, że Kiereński miał w zwyczaju bardzo szybko chodzić po ulicach, w biegu skakać do jadących tramwajów i wyskakiwać z jadących).
Początek 1917 roku i rewolucja lutowa zrobiły z niego człowieka-ikonę; jego zdjęcia pojawiały się w każdej gazecie, na plakatach propagandowych, pocztówkach.
Miał 36 lat.
W powstałym wówczas Rządzie Tymczasowym mianowano go początkowo Ministrem Sprawiedliwości, potem ministrem spraw wojskowych i morskich, ministrem-prezydentem, a w sierpniu - Wodzem Naczelnym.


Kiereński w gatczyńskim Arsenale - gdzie swego czasu mieszkał Aleksander III z rodziną

na froncie
W czerwcu 1918 roku Kiereński uciekł z Rosji.
Starał się bezskutecznie uzyskać w Londynie i Paryżu poparcie Ententy dla eserowców w Ufie. 
Wobec białej emigracji odnosił się wrogo, na co odpowiadała mu tym samym.
"Jestem przekonany, że nikt nie przyniósł Rosji tylu szkód co Kiereński" - stwierdził Michaił Rodzianko. 
Podobno monarchiści przygotowywali na Kiereńskiego zamach. Jeśli to prawda, nie doszedł on do skutku. 

Od 1922 roku Kiereński próbował kontynuować działalność polityczną, redagując antysowiecką  gazetę "Dni", wzywając Europę do krucjaty przeciwko Rosji Sowieckiej.
W 1940 roku, gdy Francja znalazła się pod niemiecką okupacją, Kiereński przeniósł się za ocean, do Stanów Zjednoczonych. Po kilku latach w Australii powrócił do Stanów, gdzie zajął się wykładami na uniwerytecie.

Zmarł w Nowym Jorku w 1970 roku w wieku 89 lat. Pochowano go w Londynie, dokąd jego prochy przewiózł jego syn Oleg Kiereński.